Internetowe Konto Pacjenta, e-Recepta, e-Skierowanie, szczepienia i certyfikaty – z perspektywy QA.
Zapewnianie jakości systemów informatycznych (ang. Quality Assurance, QA), wymaga nie tylko dużej wiedzy i sprawności w dziedzinie testowania oprogramowania, ale również dobrej komunikacji – zarówno z zespołem programistów, jak i z klientem, którego oczekiwania i potrzeby staramy się zaspokoić. Warto zlecić to trudne zadanie ekspertom z branży QA.
Soflab Technology jest uznanym partnerem biznesowym, liderem na rynku usług testowania i zapewniania jakości. Możemy poszczycić się wyjątkowym dorobkiem – autorską Metodyką Testów Soflab TESt Approach, która opiera się na długoletnim doświadczeniu w zapewnianiu jakości i współpracy z klientami. Nasze podejście nie ogranicza się do samych czynności testowych, ale obejmuje zaplanowanie i przeprowadzenie całego procesu testowego tak, by jak najlepiej odpowiedzieć na wymagania klienta.
To dzięki naszemu doświadczeniu, osiągnięciom i kompetencjom w dziedzinie zapewniania jakości mieliśmy możliwość współpracy z Centrum e-Zdrowia przy realizacji innowacyjnego projektu o imponujących rozmiarach.
E-zdrowie – system, który zmienił oblicze opieki zdrowotnej
E-zdrowie to centralny system informatyczny umożliwiający realizację części świadczeń zdrowotnych za pomocą ogólnopolskiej cyfrowej platformy, dostępnej zarówno dla podmiotów świadczących usługi zdrowotne, jak i dla samych pacjentów. Zadanie zaprojektowania, zbudowania i wdrożenia tego systemu powierzono Centrum e-Zdrowia, państwowej jednostce budżetowej, podlegającej Ministerstwu Zdrowia. Prace, które współfinansowała Unia Europejska (w ramach projektu P1), szybko przyniosły pierwsze efekty: w 2019 roku zainaugurowano e-Receptę, w kolejnym roku wprowadzono e-Skierowanie – z obu tych rozwiązań korzystają dziś miliony Polaków. Jednak e-usługi to tylko jeden z elementów systemu – jego główną funkcją jest gromadzenie, przetwarzanie i udostępnianie informacji o wszystkich realizowanych w Polsce świadczeniach zdrowotnych, a także o dokumentacji medycznej sporządzanej w trakcie udzielania tych świadczeń (Elektroniczna Dokumentacja Medyczna – EDM). Jest to zatem ogromnych rozmiarów elektroniczna platforma, która pełni potrójną rolę: ułatwia sprawowanie nadzoru nad systemem opieki zdrowotnej oraz przeprowadzanie różnego rodzaju analiz, stanowi podstawę codziennego funkcjonowania podmiotów leczniczych, pacjentom natomiast umożliwia dostęp do informacji o historii i przebiegu leczenia (Internetowe Konto Pacjenta, aplikacja moje IKP). Wprowadzenie systemu radykalnie zmieniło funkcjonowanie służby zdrowia: przyspieszyło realizację niektórych świadczeń, umożliwiło dostęp do dokumentacji wszystkim zainteresowanym podmiotom, ułatwiło pozyskiwanie informacji na temat przebiegu leczenia, przyczyniło się do obniżenia kosztów opieki medycznej.
Skala projektu
Projekt e-zdrowie realizowany był przez kilkanaście zespołów wytwórczych wyłonionych z kilku różnych firm dostarczających oprogramowanie dla poszczególnych komponentów systemu. Zakres prac obejmował kilkadziesiąt skomunikowanych wewnętrznie podsystemów/modułów, odpowiadających między innymi za weryfikację i gromadzenie danych, obsługę rejestrów (przechowujących dane usługobiorców i usługodawców oraz pracowników medycznych), udostępnianie interfejsu graficznego użytkownikom końcowym, itp., a także podsystemów, które wykraczają poza realizowany obszar projektu.
E-zdrowie to także hurtownia danych (analizy, statystyki, raporty, monitorowanie, wykrywanie nadużyć) oraz systemy administracyjne, przechowujące dane kont, informacje personalne, systemy powiadomień, aplikacje (moje IKP, gabinet.gov.pl), itd. Całość skomunikowana jest przez szynę usług.
Rys. 1 Elektroniczna Platforma Usług Elektronicznych. źródło: opracowanie własne
Wysokiej jakości usługa w krytycznym obszarze
Zespół Soflab dołączył do prac nad systemem e-zdrowie w styczniu 2018 roku. Naszym zadaniem była weryfikacja jakości kodu dostarczanego przez firmy deweloperskie pod kątem funkcjonalnym i wydajnościowym. Na późniejszym etapie – również weryfikacja w zakresie bezpieczeństwa.
Zapewnienie właściwego działania systemu oznaczało konieczność przeprowadzenia dużej ilości testów akceptacyjnych w procesie wytwórczym. Dla Wydań Głównych było to 9 tysięcy przypadków testowych zrealizowanych w trzy tygodnie, dla Wydań Cząstkowych – około 5 tysięcy przypadków testowych i półtora tygodnia na realizację.
W oparciu o nasze doświadczenie wybraliśmy najlepsze narzędzia, zaplanowaliśmy i przeprowadziliśmy skuteczne procesy testowe. Projekt zakładał wdrożenie funkcjonalności, z których korzystają miliony Polaków, należało więc wykazać się najwyższymi standardami pracy: umiejętnością sprawnego, precyzyjnego, ale także szybkiego działania, dbałością o szczegóły i umiejętnością zarządzania wyjątkowo dużą ilością przypadków testowych.
Organizacja pracy, przejrzysta komunikacja, wysokie standardy działania
Ogromny zakres testów, krótki czas na ich realizację i konieczność zachowania najwyższej jakości wymagały znakomitej organizacji pracy oraz doskonałej komunikacji z zespołami wytwórczymi. Zaczęliśmy od wypracowania z zespołami wytwórczymi oraz klientem wspólnego podejścia do procesów testowych, następnie wybraliśmy narzędzia wspierające testy i ustaliliśmy formę komunikacji. Bardzo ważne było także, aby wszystkie zespoły zaangażowane w projekt miały podobną wizję celu, jaki mamy osiągnąć.
Od początku było dla nas oczywiste, że musimy wspólnie zbudować procesy, które pozwolą jednoznaczne określić:
- zakres Wydania — na podstawie przypadków testowych, obejmujących przypisane do Wydania Historyjki,
- stopień pokrycia przypadkami testowymi funkcjonalności zawartych w Historyjkach (na podstawie weryfikacji z enterprise architect),
- rodzaj tworzonych Przypadków Testowych,
- proces realizacji poprawek dla zgłoszeń,
- parametry wydajności dla najważniejszych procesów,
- terminy realizacji wdrożeń,
- automatyzację zakresu testów regresji, w możliwie największej ilości obszarów.
Aby zapewnić koordynację działań tak wielu zespołów wytwórczych uruchomiliśmy wspólne narzędzie do komunikacji i zarządzania procesem testowym. Zastosowaliśmy odpowiednio dobrane rozwiązania Open Source, jak również wykorzystywaną już przez Centrum e-Zdrowia platformę Jira, dostosowując ją do zgłaszania i naprawy błędów, co oszczędziło klientowi konieczności wdrażania nowych narzędzi.
Co osiągnęliśmy?
Na przestrzeni jednego roku przeprowadziliśmy u wszystkich podwykonawców migrację z TestLink na jedno wspólne, docelowe narzędzie – Xray (plugin do Jira). Pozwoliło to na swobodny, bieżący podgląd dla konstruowanych zakresów testów już na etapie tworzenia Historyjek, a w dalszej kolejności na etapie testów deweloperskich, utworzenie wspólnego dla wszystkich repozytorium Przypadków Testowych, podgląd aktualnego statusu testów na wszystkich poziomach testowania, połączenie zgłoszeń błędów z Przypadkami Testowymi (tracebility), automatyczne aktualizowanie statusów w Przypadkach Testowych i codzienne raportowanie statusów testów.
Uznanie dla naszej pracy, świetna współpraca z klientem
Dla zespołu Soflab projekt ten ma szczególne znaczenie. Po raz kolejny uzyskaliśmy potwierdzenie, że wypracowane przez nas ramy organizacyjne dla procesów testowych, jak również nasze metody i standardy pracy pozwalają z powodzeniem zmierzyć się nawet z projektem o tak dużej skali i strategicznym znaczeniu. Metodyka Soflab TESt Approach uwzględniająca wszystkie rekomendacje wynikające z norm ISO/IEC/IEEE 29119, oparta na zwinnym podejściu i zbudowana na naszym doświadczeniu, raz jeszcze znakomicie sprawdziła się w praktyce.
Sukces ten nie byłby możliwy bez zaufania, jakim obdarzył nas klient. Od pierwszych chwil współpracy z Centrum e-Zdrowia mieliśmy całkowitą swobodę działania. Otrzymaliśmy także znaczące wsparcie ze strony Kierownika Wydziału Testów CeZ Rafała Cebery, który nadzorował współpracę zespołu testowego z zespołami deweloperskimi. On również podkreśla znaczenie Soflab dla rozwoju systemu e-zdrowie:
“Firma Soflab, jest [z nami] od pierwszej e-usługi, którą była e-Recepta, następnie e-Skierowanie, Zdarzenia Medyczne, Internetowe Konto Pacjenta, czy aplikacja mobilna mojeIKP. Wspieracie nas w testach funkcjonalnych, wydajnościowych, jak też w testach bezpieczeństwa. Wspólnie budujemy teraz platformę do testów automatycznych. To, że system działa w obecnym kształcie i na obecnym poziomie jest dużą zasługą procesu testowego, jaki realizujecie. Z tego miejsca chciałbym serdecznie Wam podziękować za Waszą ciężką pracę, ale też pogratulować, bo jesteście częścią naszego sukcesu. Dziękuję i liczę na dalszą współpracę”.
Czuwamy nad jakością, doskonaląc wypracowane rozwiązania
System e-zdrowie jest wciąż rozwijany i doskonalony, tak, by mógł odpowiadać na bieżące potrzeby służby zdrowia. Jednym z największych wyzwań jest utrzymanie stabilnego działania platformy pomimo wdrażania nowych funkcjonalności. Zapewnienie wydajności systemu o tak dużych rozmiarach, codziennie powiększającego się o miliony rekordów, wiąże się z koniecznością regularnego przeprowadzania testów wydajnościowych. Dla podstawowych modułów systemu, takich jak AUA/SGR/IKP/ZM, które biorą udział w głównych procesach biznesowych, testy wydajnościowe realizowane są obligatoryjnie przed każdym wdrożeniem produkcyjnym.
Przygotowujemy się również do wdrożenia systemu automatyzacji testów, nie tylko dla platformy e-zdrowie, lecz i dla wszystkich innych projektów informatycznych realizowanych przez naszego Klienta.
Ponadto powierzono nam zadanie przeprowadzenia audytu w obszarze testów we wszystkich przedsięwzięciach prowadzonych przez CeZ. Na bieżąco weryfikujemy podstawowe zadania dla tych projektów według hierarchii ważności ustalonej z kierownictwem CeZ. Co ciekawe, adaptacja naszego podejścia zaowocowała stworzeniem indywidualnej Metodyki CeZ, która będzie stosowana w dalszej działalności Centrum.
Metodyka Soflab TESt Approach wykorzystana w pracach nad systemem e-zdrowie to kwintesencja tego, co osiągnęliśmy na przestrzeni lat w obszarze testów i zapewniania jakości. Dzięki owocnej współpracy Soflab z Centrum e-Zdrowia udało się zrealizować przedsięwzięcie o ogromnej skali i wielkim znaczeniu dla całej służby zdrowia. Nie jest to ostatnie zadanie powierzone nam przez Centrum e-Zdrowia. W planach mamy organizację procesu testowego dla kolejnych strategicznych projektów w dziedzinie cyfryzacji systemu opieki zdrowotnej w Polsce.
O dalszych etapach współpracy Soflab z Centrum e-Zdrowia będziemy informować na naszym blogu. Zapraszamy!
Jeśli stoisz przed wezwaniem koordynacji prac wielu zespołów deweloperskich lub potrzebujesz wsparcia w organizacji procesu testowego, zachęcamy do kontaktu z naszymi specjalistami. Metodyka Soflab TEST Approach to gwarancja dobrej organizacji pracy, wyboru odpowiednich narzędzi, sprawnej komunikacji i skutecznego przeprowadzenia procesu testowego.
